Rodzaje trądziku. Jak je rozpoznać + pielęgnacja

Trądzik młodzieńczy (pospolity)

Najczęstsza postać trądziku, występująca głównie u nastolatków. Pojawia się, gdy organizm wchodzi w okres dojrzewania, a burza hormonalna wpływa również na skórę. Nadmiar sebum może prowadzić do rozszerzonych i zatkanych porów, powstawania wągrów, zaskórników, krostek i grudek, które najczęściej pojawiają się na twarzy, plecach i klatce piersiowej.

Pielęgnacja skóry powinna regulować wydzielanie sebum, ale NIE wysuszać skóry. Wysuszanie prowadzi do reakcji obronnej – gruczoły łojowe zaczynają pracować jeszcze intensywniej, przez co trądzik się zaostrza. Błędna diagnoza i nieodpowiednia pielęgnacja często sprawiają, że problem utrzymuje się latami.

Podtypy trądziku młodzieńczego

Trądzik zaskórnikowy

W tym przypadku pojawiają się wyłącznie zaskórniki:

• otwarte – czarne wągry,
• zamknięte – podskórne grudki.

Pielęgnacja powinna być ukierunkowana na oczyszczanie i regulację sebum, ale może być delikatniejsza niż w przypadku bardziej zaawansowanych postaci trądziku.

Trądzik grudkowo-krostkowy

Oprócz zaskórników pojawiają się czerwone grudki i krosty, co oznacza, że dołączył się bakteryjny stan zapalny.

Ważne: Wyciskanie zaskórników, wągrów i krostek prowadzi do wtórnego zakażenia bakteryjnego i może przekształcić się w cięższe formy trądziku.

Nie każdy trądzik wymaga antybiotyków – ich stosowanie zależy od intensywności zmian. W wielu przypadkach odpowiednia pielęgnacja, która:

• odtyka ujścia mieszków włosowych,
• reguluje sebum,
• dba o barierę hydrolipidową skóry,

pozwala nie tylko trzymać trądzik w ryzach, ale także zapobiegać jego nawrotom.

Trądzik ropowiczy

To bardziej zaawansowana postać trądziku, w której zmiany skórne przekształcają się w bolesne torbiele i guzki wypełnione ropą. Może prowadzić do blizn i przebarwień.

Nasza rekomendacja:

• Sprawdzenie, czy podłożem problemu nie są hormony (płciowe, insulina).
• Ocena reakcji skóry na retinoidy.
• Przy dużym natężeniu zmian – indywidualna praca ze specjalistą (np. skin ekspertem, kosmetologiem, dermatologiem).

Trądzik kosmetyczny

Powiązany z niewłaściwą pielęgnacją i stosowaniem kosmetyków, które zatykają pory i prowadzą do powstawania zmian skórnych.

Choć jego nazwa sugeruje, że problemem są kosmetyki, mechanizm jego powstawania jest taki sam jak w innych rodzajach trądziku – zaburzona równowaga między produkcją sebum, mikrobiomem i barierą hydrolipidową. W tym przypadku jednak problemem nie jest nadmierne wysuszenie, lecz działanie odwrotne – nadmierne i niewłaściwe natłuszczenie skóry.

Co może powodować trądzik kosmetyczny?

Używanie ciężkich kosmetyków, takich jak:

• matujące, „trwałe” podkłady,
• bazy pod makijaż na bazie silikonów,
• kosmetyki zawierające parafinę, olej kokosowy czy inne składniki komedogenne (np. olej lniany).

Takie substancje mogą blokować ujścia gruczołów łojowych, prowadząc do powstawania zmian skórnych.

Trądzik dorosłych a trądzik hormonalny

Trądzik dorosłych często łączony jest z trądzikiem hormonalnym. Ponownie mamy do czynienia z zaburzoną produkcją sebum, a tak jak w przypadku trądziku młodzieńczego, wpływ mają na niego hormony. ALE… tym razem nie chodzi o hormony „buzujące”, lecz zaburzone. Wpływ na skórę mogą mieć także insulina i kortyzol – hormony prowadzące do stanów zapalnych w dolnej części twarzy, które mogą przybierać postać podskórnych, czerwonych krostek, bolesnych gul i cyst.

W tym przypadku sebum nie wydostaje się na powierzchnię, lecz blokuje się w głębszych warstwach naskórka. Odpowiednia pielęgnacja może pomóc utrzymać ten rodzaj trądziku w ryzach, ale bez działania na przyczynę nie ma co liczyć na brak nawrotów. Warto pamiętać, że hormony są bardzo „czułe”, a stres tylko pogłębia problem.

Trądzik a niedoczynność tarczycy

Odrębnym, choć podobnym przypadkiem jest trądzik związany z niedoczynnością tarczycy.

W dużym skrócie – skóra w niedoczynności tarczycy jest bardzo wysuszona. W odpowiedzi na to próbuje się natłuścić, produkując więcej sebum. Jednak jego ilość jest niewystarczająca, a ujścia gruczołów łojowych mogą być zbyt wąskie. W efekcie sebum blokuje się w głębszych warstwach skóry, prowadząc do podskórnych stanów zapalnych. Więcej informacji na ten temat znajdziesz tutaj: (link do filmu).

A co jeśli hormony mam w normie?

To trudne pytanie, ponieważ każdy organizm jest inny. Kluczowe jest jednak, by wiedzieć:

• Które hormony były badane?
• Kto interpretował wyniki?

Często okazuje się, że przebadano jedynie hormony tarczycy lub niepełny panel hormonów płciowych. Dodatkowo nie wystarczy patrzeć na wartości mieszczące się w „normie” – równie istotne są zależności między hormonami w różnych fazach cyklu. A to już wyższa szkoła jazdy.

Trądzik różowaty – czy to w ogóle trądzik?

Trądzik różowaty, choć ma „trądzik” w nazwie, w mojej opinii nie jest klasycznym trądzikiem i nie powinien być wrzucany do tej samej kategorii.

To połączenie kilku problemów: naczyniowych, związanych z mikrobiomem oraz układem odpornościowym. Więcej na temat trądziku różowatego znajdziesz tutaj: Jak pomóc skórze z trądzikiem różowatym?

Pielęgnacja skóry różni się od pielęgnacji innych rodzajów trądziku – nie koncentrujemy się na regulacji sebum, lecz dążymy do równowagi w trzech różnych układach skóry.

Trądzik grzybiczy

Trądzik grzybiczy, czyli grzybicze zapalenie mieszków włosowych, jest wywoływany przez drożdżaki z rodzaju Malassezia, które rozwijają się w środowisku bogatym w sebum.

Jak go rozpoznać?

• Zmiany przypominają zwykły trądzik, ale często są swędzące.
• Występują w miejscach, gdzie skóra intensywnie się przetłuszcza (czoło, klatka piersiowa, plecy).

Jak pielęgnować?

W tym przypadku kluczowe jest przywrócenie równowagi bariery hydrolipidowej, sebum i mikrobiomu. W pielęgnacji stawiamy większy nacisk na mikrobiom niż na samo sebum.

Warto także zwrócić uwagę na stan jelit i odporności, ponieważ ich osłabienie może nasilać problem. Bardzo ważna jest dobra diagnoza – nieodpowiednia pielęgnacja lub niewłaściwa antybiotykoterapia mogą pogorszyć stan skóry.

Trądzik odwrócony (Hidradenitis Suppurativa – HS)

Trądzik odwrócony to specyficzna postać trądziku, w której zmiany nie pojawiają się na twarzy, lecz w miejscach, gdzie skóra ociera się o siebie, takich jak:

• pachy,
• pachwiny,
• okolice pośladków,
• pod piersiami,
• okolice narządów płciowych.

Choć objawy mogą przypominać klasyczny trądzik, HS ma inne podłoże – jest związany z zapalenie gruczołów potowych.

Czy pielęgnacja działa? Spotkałam się z przypadkami łagodnej postaci HS, w których pielęgnacja pomogła, ale w zaawansowanych stadiach rekomendujemy konsultację z dermatologiem.